Надрукаваць гэтую старонку
Апублікавана ў Субота, 14 Май 2022 13:22

ГЕРОЙ САВЕЦКАГА САЮЗА ГЕНЕРАЛ-ЛЕЙТЭНАНТ С.А. БАБРУК (1901-1962): «УСЕ ЗАДАННІ КАМАНДАВАННЯ ЁН ВЫКОНВАЎ УМЕЛА І БЯСТРАШНА»

Сяргей Антонавіч Бабрук - савецкі ваеначальнік, генерал-лейтэнант, Герой Савецкага Саюза. Нарадзіўся ў вёсцы Шубічы цяпер Пружанскага раёна Брэсцкай вобласці Беларусі ў сялянскай сям'і. Пасля заканчэння пачатковай школы ў 1914 годзе працаваў чорнарабочым, калодачнай фабрыкі ў вёсцы Талдом (Маскоўская губернія), з 1919 года - падручным і памочнікам слесара ў слясарна-механічных майстэрнях у гэтым сяле. У чэрвені 1920 года быў прызваны ў рады РСЧА і накіраваны на вучобу ў 4-ю Цвярскую кавалерыйскую школу камсаставу РСЧА. Будучы курсантам, у складзе зводнага курсанцкага палка прымаў удзел у ходзе ў падаўленні Кранштацкага паўстання ў сакавіку 1921 года.

Са жніўня 1921 года камандаваў узводам на 18-х Саратаўскіх, з мая па лістапад 1922 - на 15-х Алма-Ацінскіх кавалерыйскіх курсах. У чэрвені 1923 скончыў паўторныя кавалерыйскія курсы Туркестанскага фронту ў Ташкенце. У ліпені 1923 года быў накіраваны ў 2-і Гіссарскі кавалерыйскі полк 1-й асобнай Туркестанскай брыгады, дзе служыў на пасадах камандзіра ўзвода і памочніка камандзіра эскадрона і прымаў удзел у баявых дзеяннях супраць басмацкіх фарміраванняў пад камандаваннем Ібрагім-бека і Кара Заходняй Бухары.

У маі 1925 года быў накіраваны ў 9-ю кавалерыйскую дывізію Украінскай ваеннай акругі, дзе быў назначаны на пасаду камандзіра ўзвода 51-га кавалерыйскага палка, а з сакавіка 1926 года служыў у 50-м кавалерыйскім палку той жа дывізіі, дзе служыў на пасадах памочніка камандзіра эскадрона, камандзіра гаспадарчага ўзвода, камандзір кавалерыйскага ўзвода, камандзіра эскадрона і памочніка начальніка штаба палка. У сакавіку 1930 года Бабрук быў накіраваны на вучобу на кавалерыйскія курсы ўдасканалення каманднага складу РККА ў Новачаркаску, пасля заканчэння якіх у чэрвені таго ж года вярнуўся на ранейшую пасаду. Член ВКП(б) з 1929 года.

У чэрвені 1935 года быў прызначаны на пасаду памочніка начальніка 1-й часткі штаба 28-й кавалерыйскай дывізіі Кіеўскай ваеннай акругі, у красавіку 1936 года - на пасаду начальніка штаба 10-га кавалерыйскага палка, у студзені 1938 года - на пасаду начальніка часткі штаба 23-й кавалерыйскай дывізіі, а ў сакавіку таго ж года - на пасаду памочніка начальніка штаба 5-й кавалерыйскай дывізіі, пасля чаго прымаў удзел у ходзе паходу Чырвонай Арміі ў Заходнюю Украіну.

Пасля завочнага заканчэння Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ ў лютым 1940 года быў прызначаны на пасаду начальніка 1-га аддзялення штаба 34-й кавалерыйскай дывізіі, а ў красавіку таго ж года - на пасаду начальніка аператыўнага аддзялення - памочніка начальніка штаба 148-й стралковай дывізіі (Прыволжская ваенная акруга), дыслакаванай у Саратаве. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны Бабрук знаходзіўся на ранейшай пасадзе. З дывізіяй з горада Энгельс у складзе 21-й арміі прыбыў на Заходні фронт і ўжо 2 ліпеня 1941 года ўступіў у бой пад горадам Чавусы. З 7 ліпеня ў склад 45 стралковага корпуса 13-й арміі ўдзельнічаў у Смаленскай абарончай бітве. У канцы жніўня дывізію перадалі на Бранскі фронт, дзе яна ўдзельнічала ў Рослаўльска-Новазыбкаўскай наступальнай аперацыі. У пачатку нямецкага генеральнага наступу на Маскву маёр Бабрук з дывізіяй патрапіў у акружэнне пад Бранскам, з баямі выйшаў адтуль і ўдзельнічаў у абарончых баях гэтай бітвы.

З лістапада 1941 года знаходзіўся ў распараджэнні Галоўнага ўпраўлення кадраў НКА, а затым - Ваеннага савета Бранскага фронту. У снежні 1941 - лютым 1942 года служыў на пасадзе начальніка аператыўнага аддзела штаба сваёй "роднай" 148-й стралковай дывізіі. Асабіста прымаў удзел у баях за вызваленне горада Ялец падчас Ялецкай наступальнай аперацыі. Удзельнік вызвалення горада Ліўны (25-26 снежня 1941 года). У гэты перыяд прадстаўляўся да ордэна Чырвонага Сцяга, але быў узнагароджаны толькі медалём "За адвагу".

У сакавіку 1942 года быў прызначаны на пасаду начальніка штаба 153 Стралковай дывізіі, якая фармуецца ў Прыволжскай ваеннай акрузе ў горадзе Чапаеўск. У ліпені 1942 года дывізія тэрмінова была накіравана на Сталінградскі фронт, брала ўдзел у баявых дзеяннях падчас Сталінградскай бітвы. Прайшоў з дывізіяй пяцімесячныя абарончыя баі на паўднёвы захад ад горада, за мужнасць і стойкасць у якіх 31 снежня 1942 года дывізія была пераўтворана ў 57-ю гвардзейскую стралковую дывізію. Затым удзельнічаў у Сярэднядонскай і Мілерава-Варашылаўградскай наступальных аперацыях.

З красавіка 1943 - начальнік штаба 6-га гвардзейскага стралковага корпуса на Паўднёва-Заходнім (з кастрычніка 1943 - 3-м Украінскім) фронце, удзельнічаў у Ізюм-Барвенкаўскай і Данбаскай наступальных аперацыях. 30 снежня 1943 года быў прызначаны на пасаду камандзіра 47-й гвардзейскай стралковай дывізіі. Камандзір 47-й гвардзейскай стралковай дывізіі (4-ы гвардзейскі стралковы корпус, 8-я гвардзейская армія, 3-й Украінскі фронт) гвардыі палкоўнік С. А. Бабрук у студзені-лютым 1944 года праявіў мужнасць і гераізм у Нікапольска-Крыварожскай наступальнай аперацыі. У баях пры ліквідацыі нікапольскай групоўкі суперніка дывізія прарвала галоўную паласу абароны суперніка і ўмелымі дзеяннямі перадавых атрадаў не дала ворагу заняць тылавую мяжу абароны, з ходам пераадолеўшы і яго. Быў забяспечаны ўвод у прарыў 4-га гвардзейскага механізаванага корпуса. Развіваючы поспех, дывізія перарэзала найважнейшую артэрыю суперніка - шаша Нікаполь-Апосталава, дзе адбівала разлютаваныя нямецкія контратакі, скаваўшы вялікія сілы ворага і забяспечыўшы поспех дзеянняў усяго корпуса. Вытрымаўшы некалькі сутак абарончыя баі, затым дывізія зноў рушыла наперад. За час аперацыі воіны дывізіі нанеслі нямецкім войскам вялікі ўрон: знішчана да 2100 салдат і афіцэраў, 9 танкаў і штурмавых гармат, 5 артылерыйскіх гармат, захоплены 291 палонны, 22 гарматы, 25 мінамётаў, 14 складоў і шмат іншага узбраення і ваеннай маёмасці. Указам Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР ад 19 сакавіка 1944 года за ўмелае камандаванне дывізіяй і выяўленыя пры гэтым мужнасць і адвагу гвардыі палкоўніку Сяргею Антонавічу Бабруку прысвоена званне Героя Савецкага Звяза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 2664).

27 сакавіка 1944 г. быў прызначаны на пасаду камандзіра 29-га стралковага корпуса, які неўзабаве прымаў удзел у баявых дзеяннях падчас Адэскай наступальнай аперацыі. У маі 1944 года часова выконваў пасаду начальніка штаба 8-й гвардзейскай арміі, а 29 мая быў прызначаны на пасаду камандзіра 31-га гвардзейскага стралковага корпуса 46-й арміі. Пазней корпус быў перададзены ў 4-ю гвардзейскую армію, удзельнічаў у ходзе Яска-Кішынёўскай, Дэбрацэнскай, Будапешцкай наступальных, Балатонскай абарончай, Венскай наступальнай аперацый, у тым ліку ў вызваленні гарадоў Кагул, Галац, Браілаў, Рушчук, Пакш, Секешфехер Капувар, Шапрон і Вена. За ўзорнае выкананне заданняў камандавання ў баявых дзеяннях з супернікам пры авалоданні горадам Вена 31-ы гвардзейскі стралковы корпус быў узнагароджаны ордэнам Суворава 2 ступені.

Пасля заканчэння вайны знаходзіўся на ранейшай пасадзе, корпус быў перададзены ў Цэнтральную групу войск. У сакавіку 1946 года быў накіраваны на вучобу на Вышэйшыя акадэмічныя курсы пры Вышэйшай ваеннай акадэміі імя К. Я. Варашылава, пасля заканчэння якіх у красавіку 1947 года быў прызначаны на пасаду камандзіра 13-й гвардзейскай механізаванай дывізіі (Цэнтральная група войскаў), у кастрычніку 3 года - на пасаду камандзіра 27-га гвардзейскага стралковага корпуса (Кіеўская ваенная акруга), у чэрвені 1955 года - на пасаду камандуючага 4-й арміяй (Закаўказская ваенная акруга), у снежні 1957 года - на пасаду старшага ваеннага саветніка групы ваенных спецыялістаў Цзінаньскай ваеннай акругі Народна-Вызваленчай Арміі Кітая (НААК), а ў студзені 1959 года - на пасаду ваеннага спецыяліста - старэйшага групы спецыялістаў ваеннай акругі НВАК.

Воінскія званні героя: падпалкоўнік (1942); палкоўнік (1943); генерал-маёр (19.03.1944); генерал-лейтэнант (8.08.1955). Узнагароды генерала С.А. Бабрука: медаль "Залатая Зорка" Героя Савецкага Саюза (№ 2664; 19.03.1944); два ордэны Леніна (19.03.1944, 6.11.1945); тры ордэны Чырвонага Сцяга (у тым ліку 14.02.1943, 3.11.1944); Ордэн Суворава 1-й (28.04.1945) і 2-й (13.09.1944) ступеней; Ордэн Кутузава 2-й ступені (29.06.1945); Ордэн Айчыннай вайны 1-й ступені (3.10.1943); Ордэн Партызанскай Зоркі 1-й ступені (Югаславія); Ордэн Заслуг 3-га класа (Венгрыя); медалі: "За адвагу" (18.01.1942); "За абарону Сталінграда"; "За ўзяцце Будапешта"; "За ўзяцце Вены"; шэраг іншых медалёў СССР.

Генерал-лейтэнант Сяргей Антонавіч Бабрук у сакавіку 1959 года выйшаў у адстаўку. Памёр 18 сакавіка 1962 г. у Вінніцы. У гонар С.А. Бабрука названа вуліца ў горадзе Пружаны (Брэсцкая вобласць), у якім на алеі "Іх імёнамі названы вуліцы горада" ўстаноўлена мемарыяльная дошка. Імя бліскучага палкаводца павінна быць ушанавана і ў Гродзенскай вобласці.