Надрукаваць гэтую старонку
Апублікавана ў Серада, 15 Красавік 2020 08:49

«Вялікая Айчынная вайна ў лёсах супрацоўнікаў Купалаўскага ўніверсітэта»: Панфіл Васільеў

vasilievПанфіл Васільевіч Васільеў нарадзіўся 30 снежня 1911 года ў вёсцы Шамрын Веліжскага павета Віцебскай губерніі. У 1934 годзе быў прызваны ў армію, дзе праслужыў на розных пасадах да 23 лютага 1959 года: ад камандзіра ўзвода да афіцэра штаба арміі і начальніка артылерыйскай часткі. Член КПСС з 1945 года.

 

У час Вялікай Айчыннай вайны Панфіл Васільеў удзельнічаў у баях з фашыстамі на наступных франтах: Сталінградскім, Паўднёвым, Паўднёва-Заходнім, 4-м Украінскім і 1-м Беларускім. Быў паранены.

Узнагароджаны 6 ордэнамі (тройчы - ордэнам Чырвонай Зоркі, двойчы - ордэнам Айчыннай вайны 2-й ступені, ордэнам Чырвонага Сцяга) і шматлікімі медалямі ( «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941-1945 гг.», «За ўзяцце Берліна» і інш.). Выйшаў у запас у званні падпалкоўніка з правам нашэння ваеннай формы, а ў 2000 годзе па загадзе Вярхоўнага Галоўнакамандуючага Узброенымі Сіламі Расійскай Федэрацыі Панфілу Васільеву было прысвоена званне палкоўніка.

У 1937 годзе скончыў Мінскае пяхотнае вучылішча імя М. І. Калініна, ў 1951 годзе - Вышэйшую афіцэрскую артылерыйскую ордэна Леніна Чырванасцяжную школу ў Ленінградзе.

Пасля службы ў войску ў 1962 годзе быў накіраваны на працу асістэнтам курсу грамадзянскай абароны ў Гродзенскі педагагічны інстытут. Пазней стаў начальнікам курса грамадзянскай абароны і медыцынскай падрыхтоўкі. Прапрацаваў у ВНУ да 20 лістапада 1995 года.

Праводзіў вялікую грамадскую работу, 20 гадоў з'яўляўся нязменным старшынёй мясцкама прафсаюза і членам парткома, старшынёй секцыі ідэалагічнай камісіі ГК КПБ, дэпутатам гарадскога Савета Гродна, членам абкама прафсаюза. Панфіл Васільевіч Васільеў за 33 гады працы ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы быў узнагароджаны граматамі Вярхоўнага Савета БССР, Ганаровай граматай Мінвуза БССР, граматай «Выдатнік асветы БССР».

З успамінаў Ю. Камягіна:

«Гэтага выкладчыка ведалі ўсе студэнты Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта, якія вучыліся ў ВНУ ў 1970 - 1980-я гады. Курс грамадзянскай абароны быў абавязковы для ўсіх факультэтаў.

Здавалася, што Панфіл Васільевіч нібы ступіў з анекдотаў пра армейскае жыццё ў рэальнасць. Гэта менавіта з яго вуснаў я пачуў на адным з заняткаў знакамітую фразу: «Ад мяне да наступнага слупа - шагам марш!».

А на іншым занятку адзін са студэнтаў на пытанне «Куды накіроўваецца асабісты склад філалагічнага факультэта пасля атамнага выбуху?» змрочна сказаў: «Да бліжэйшых могілак». Панфіл Васільевіч рэагаваў імгненна: «Адказ няправільны. Асабісты склад філалагічнага факультэта накіроўваецца ў Воранаўскі раён на загадзя вызначанае месца».

Яшчэ адзін досыць камічны эпізод адбыўся ўжо на заключным этапе навучання навыкам грамадзянскай абароны. Перад тым як прыступіць да здачы заліку па дадзеным прадмеце, кожны студэнт павінен быў уласнаручна вырабіць ватна-марлевую павязку. Атрымлівалася ў каго як, але, разгарнуўшы адну з іх - выраб аказаўся памерам прыкладна ў палову прасціны, - нават заўсёды спакойны Панфіл Васільевіч злёгку войкнуў:

- Студэнт Спявак, скажыце, а навошта такая вялікая?

- Дык гэта для каня, Панфіл Васільевіч. Коней ж таксама трэба будзе ратаваць ад наступстваў атамнага выбуху.

Твар выкладчыка ў гэты момант прасвятлеў.

- Правільна, студэнт Спявак. Вось што значыць правільнае прымяненне творчага мыслення.

Ці трэба казаць, што «ўвесь асабісты склад» нашай групы падчас гэтай сцэнкі ледзь стрымліваў смех ...

І ніхто з нас нават не падазраваў, што Панфіл Васільевіч з'яўляўся кадравым ваенным і амаль усю Вялікую Айчынную вайну, з восені 1941 па май 1945 года, удзельнічаў у баявых дзеяннях. На фронце служыў у артылерыйскай выведцы, быў адзначаны ордэнамі і медалямі. Панфіл Васільевіч чамусьці ніколі не расказваў аб сваім баявым мінулым, пра што сёння можна толькі шкадаваць, ня выстаўляў напаказ баявыя ўзнагароды.

Думаю, ён выдатна разумеў, што студэнты час ад часу над ім кпяць, як у выпадку з ватна-марлевай павязкай «для каня», але ставіўся да такіх эпізодаў спакойна і з разуменнем. Хто ведае, можа, менавіта пачуццё гумару дапамагло яму выжыць на вайне».

З кнігі «Вялікая Айчынная вайна ў лёсах супрацоўнікаў Купалаўскага ўніверсітэта», аўтар-складальнік - Андрэй Гецэвіч.