Надрукаваць гэтую старонку
Серада, 08 Чэрвень 2016 15:54

Аўтарства ананімнага рамана XVIII стагоддзя ўстанавіла доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры рускай і замежнай літаратуры ГрДУ імя Янкі Купалы Таццяна Яўгеньеўна Аўтуховіч

14528 2  У сакавіку 2016 г. у Санкт-Пецярбургскім аддзяленні выдавецтва «Навука» ў серыі «Літаратурныя помнікі» выйшаў ананімны раман XVIII стагоддзя «Няшчасны Ніканор, або Прыгода жыцця расійскага двараніна Н ********». Выданне, якое падрыхтавала доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры рускай і замежнай літаратуры ГрДУ імя Янкі Купалы Таццяна Яўгеньеўна Аўтуховіч, таксама ўключае оды Аляксандра Назар'ева, навуковы артыкул і гісторыка-літаратурны каментар.

  Праца над навуковым выданнем заняла з перапынкамі некалькі дзесяцігоддзяў. Па словах Таццяны Яўгеньеўны, раман «Няшчасны Ніканор, або Прыгода жыцця расійскага двараніна Н ********» лічыўся ананімным, яго аўтарства прыпісвалася розным людзям. Дадзены тэкст ня валодае высокімі мастацкімі вартасцямі: у сучасным разуменні раман можна аднесці да масавай літаратуры. Аднак у XVIII-XIX стст. твор быў папулярны. Пра гэта ўскосна сведчыць той факт, што ў аддзелах рэдкай кнігі найбуйнейшых бібліятэк Масквы і Санкт-Пецярбурга захоўваецца не больш за 5 асобнікаў рамана, і даступныя яны толькі спецыялістам.

  На фоне прозы другой паловы XVIII стагоддзя раман вылучаецца незвычайным спалучэннем выдумкі і дакументальных фактаў, кніжных элементаў і вельмі дакладных бытавых апісанняў, прозы і паэтычных уключэнняў. За асабліва літаратурнай фабулай адгадваўся канкрэтны лёс рэальнага чалавека. Цікавасць выклікала і фігура аўтара, які пажадаў схаваць сваё імя. Пошук інфармацыі ў архівах увянчаўся поспехам. Высветлілася, што ў рамане адлюстравана службовая біяграфія Аляксандра Пятровіча Назар'ева - менавіта яго прозвішча схаванае за зорачкамі ў назве твора. А.П. Назар'еў таксама быў аўтарам некалькіх од, якія не перавыдаваліся з XVIII стагоддзя і захаваліся ў выглядзе адзінага конвалюта ў Бібліятэцы Расійскай акадэміі навук у Санкт-Пецярбургу. Варта адзначыць, што адну з од Назар'еў змясціў у рамане, прыпісаўшы аўтарства герою.

  Сабраныя факты прывялі да высновы, што менавіта А.П. Назар'еў з'яўляецца аўтарам рамана. Такім чынам, у гісторыю рускай літаратуры XVIII стагоддзя вернута імя і творчасць незаслужана забытага пісьменніка. Публікацыя ў «Літаратурных помніках» робіць тэкст рамана і оды А.П. Назар'ева даступнымі шырокаму колу чытачоў і спецыялістаў.

  «Літаратурныя помнікі» - самая прэстыжная з пункту гледжання літаратуразнаўчых даследаванняў серыя. Кніга, якая выйшла ў ёй, мяркуе дбайную падрыхтоўку тэксту ў адпаведнасці з пэўнымі тэксталагічнымі прынцыпамі, навуковы артыкул, гісторыка-літаратурны каментар і іншы даведачны апарат. Падрыхтоўка і выданне кнігі ў дадзенай серыі сведчыць пра высокую навуковую кваліфікацыі даследчыка і з'яўляецца вялікім поспехам.